Μορφές

by: Iacovos

0

Μορφές

by: Iacovos

0

Νικόλαος Καταλάνος

Ένας μεγάλος Έλληνας πατριώτης , ένας εθνικός αγωνιστής ,που το όνομα του γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην τρισένδοξη Ιστορία του Συλλόγου μας.

Ο πατριώτης, ο εμπνευστής, ο άνθρωπος.

Ο εμπνευστής, ο άνθρωπος που έπαιξε τον πλέον καθοριστικό ρόλο για να ιδρυθεί η ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ. Ένας μεγάλος Έλληνας πατριώτης , ένας εθνικός αγωνιστής ,που το όνομα του γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην τρισένδοξη Ιστορία του Συλλόγου μας.

Μια από τις κορυφαίες μορφές της κυπριακής ιστορίας κατά την πρώτη περίοδο της «Αγγλοκρατίας». Ο Καταλάνος γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1855 στο χωριό Νομιτσή της Έξω Μάνης και αποφοίτησε από την «Ευαγγελική Σχολή» της Σμύρνης. Την άνοιξη του 1878 ακολούθησε τα ανταρτικά σώματα που εισήλθαν στη Θεσσαλία και κατόπιν γράφτηκε στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το Φθινόπωρο του 1893 επιλέχθηκε ως ο φυσικομαθηματικός του πρώτου κυπριακού Γυμνασίου, της Λευκωσίας. Στο Παγκύπριο δίδαξε μόνο τρία χρόνια, αφού λόγω του οξύθυμου χαρακτήρα του συγκρούστηκε με τον γυμνασιάρχη, τον Σερραίο φιλόλογο Ιωάννη Δέλλιο. Αλλά αρνήθηκε εντολή του γυμνασιάρχη Ι. Δέλιου να βγει από την τάξη για να υποδεχθεί το Μέγα Αρμοστή Σένδαλ που επισκεπτόταν το σχολείο όπως έκαμαν οι άλλοι καθηγητές και αποχώρησε από την εκπαίδευση.

Ένας μεγάλος Έλληνας πατριώτης , ένας εθνικός αγωνιστής ,που το όνομα του γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην τρισένδοξη Ιστορία του Συλλόγου μας.

Παρέμεινε, όμως, στη Λευκωσία, ως δημοσιογράφος, και αναδείχθηκε σε κορυφαίο απόστολο της ενωτικής ιδέας. Διηύθυνε, με οξύτατη και καυστική γραφίδα, τις εφημερίδες της Λευκωσίας «Ευαγόρας» (1896-1905), και «Κυπριακός Φύλαξ» (1906-1921), ενώ εξέδωσε το περιοδικό «Ζήνων» (1906-1909), και σημαντικά βιβλία.

Ένα μεγάλο κεφάλαιο της παρουσίας του Καταλάνου ήταν η επιμορφωτική του δράση, κυρίως από το βήμα της «Αγάπης του Λαού», του κυριότερου Αναγνωστηρίου της πρωτεύουσας, του οποίου διετέλεσε πρόεδρος από το 1897 μέχρι το 1921. Για χρόνια, κάθε Πέμπτη απόγευμα, όταν έφθαναν στη Λευκωσία οι χωρικοί της υπαίθρου για την αγορά της Παρασκευής, και κάθε Κυριακή, ο Καταλάνος εξηγούσε το Ευαγγέλιο και οργάνωνε διαλέξεις για διάφορα ζητήματα, και όχι μόνο θρησκευτικά και εθνικά.

Αφιλοχρήματος, λιτός και φιλάνθρωπος, ασκητικός και υπέρμετρα αυστηρός ακόμη και απέναντι στον εαυτό του, μοίραζε στους φτωχούς τα ελάχιστα χρήματα που του απέφερε η δημοσιογραφική και συγγραφική του δραστηριότητα, γεγονός που μεγάλωνε τη λαϊκή αφοσίωση στο πρόσωπό του. Οπως σημειώνει ο Χαράλαμπος Παπαδόπουλος “ο Καταλάνος έχων αθλητικόν παράστημα και επιβλητικήν εξωτερικήν εμφάνισιν, προς δε και δυνατήν κάλαμον επεβλήθη πολύ επί μεγάλου μέρους της κοινωνίας και γρήγορα ανεδείχθη μεγάλη φυσιογνωμία”.

Η θέληση και η επιμονή του Νικόλαου Καταλάνου, για την ίδρυση ενός Αναγνωστηρίου στην Αμμόχωστο στα πρότυπα της «Αγάπης του Λαού» στη Λευκωσία παίρνει σάρκα και οστά.

Στις 30 Ιανουαρίου του 1911 , ιδρύεται το νέο αναγνωστήριο υπό την επωνυμία «ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ».Το πρώτο καταστατικό της «ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ» έγινε με βάση το καταστατικό της ”Αγάπης του Λαού”, αφού ήταν το πρότυπο για την ίδρυση του νέου αναγνωστηρίου στην Αμμόχωστο.

Στις 11 Απριλίου 1921, ο Καταλάνος εξορίστηκε (αδίκως) από την Κύπρο, με αφορμή τα επεισόδια κατά τον εορτασμό στη Λευκωσία της εκατοστής επετείου από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης του 1821. Ήταν ο πρώτος πολιτικός εξόριστος των Βρετανών. Η εξορία στην Αθήνα υπήρξε ιδιαίτερα επώδυνη τιμωρία για τον Καταλάνο, καθώς στην ελληνική πρωτεύουσα δεν είχε κανένα δεσμό, ενώ τα τραγικά αποτελέσματα της μικρασιατικής καταστροφής είχαν φέρει συντριπτικό πλήγμα στα μεγαλοϊδεατικά του οράματα. Έζησε σε ένα φτωχικό ημιυπόγειο στην Πλατεία Δεξαμενής, και απεβίωσε οσιακά το 1933, γράφοντας στο τελευταίο του σημείωμα, λίγες στιγμές πριν πεθάνει, για την Κύπρο.

Προτομή του Νικόλαου Καταλάνου υπάρχει στη Πλατεία Ελευθερίας στη Λευκωσία , και το όνομα του δόθηκε σε δρόμους πόλεων της Κύπρου.Η προτομή έγινε  μετά από εισφορές που έγιναν από τους μαθητές του Παγκυπρίου Γυμνασίου. Τα αποκαλυπτήρια της προτομής έγιναν το Σεπτέμβριο του 1960 από τον Πρόεδρο και Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Ήταν η πρώτη προτομή που εγκαινιάστηκε στο νησί μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Demos

Layout

Boxed
Wide

Background Image

Color Skin