Το χωριό Έγκωμη βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της επαρχίας Αμμοχώστου, νοτιοδυτικά της Σαλαμίνας και 7 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Αμμοχώστου. Απέχει μόλις 2 χλμ από τα παράλια του κόλπου της Αμμοχώστου. Στα δυτικά του χωριού βρίσκεται η Αρχαία Αλάσια, στα βόρεια η μονή του Αποστόλου Βαρνάβα και βορειοανατολικά η αρχαία πόλη της Σαλαμίνας.
Γειτονικά χωριά είναι ο Άγιος Σέργιος, οι Στύλοι, τα Λιμνιά.

Στη τελευταία καταγραφή που πραγματοποιήθηκε το 1973, καταγράφηκαν 826 κάτοικοι. Το 1974 στο χωριό κατοικούσαν περίπου 1100 κάτοικοι.

Κύρια επαγγέλματα των κατοίκων ήταν κτηνοτροφία, γεωργία και η εργασία στις αρχαιολογικές ανασκαφές. Πολλοί κάτοικοι λόγω της απόστασης δούλευαν στην Αμμόχωστο σε διάφορα επαγγέλματα όπως οικοδόμοι, ηλεκτρολόγοι, πωλητές – πωλήτριες, εργάτριες σε συσκευαστήρια και ξενοδοχεία κ.α.

Το 1938 – 39 με πρωτοβουλία προοδευτικών κατοίκων, ιδρύεται ο Αθλητικός Μορφωτικός Σύλλογος “Σαλαμίς” που συμμετείχε σε καλλιτεχνικές, αθλητικές και άλλες δραστηριότητες. Πολύ γνωστή η θεατρική ομάδα για τις θεατρικές παραστάσεις αλλά και οι επιδόσεις της ποδοσφαιρικής και ομάδας πετοσφαίρισης. Το 1960 ιδρύεται επίσης το σωματείο Θ.Ο.Ι. με δραστηριότητες σε εθνικές εκδηλώσεις, παρελάσεις και με ποδοσφαιρική ομάδα.

Η Έγκωμη ήταν γνωστή από τον 16ο αιώνα π.χ. ως η πρωτεύουσα της Κύπρου.
Δυτικά του χωριού, βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Έγκωμης, ο οποίος αποτελεί έναν από τους πλουσιότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στην Κύπρο με τις πρώτες έρευνες ανασκαφών να έγιναν το 1896. Στη θέση του σημερινού χωριού μετά από ανασκαφές που έγιναν από τη Γαλλική αρχαιολογική αποστολή (1946 – 1950) και από την αρχαιολογική υπηρεσία της Κύπρου αποδείχθηκε ότι βρίσκεται η “Αλάσια” μια μεγάλη πλούσια και ισχυρή πόλη. Αλάσια ήταν γνωστή ολόκληρη η Κύπρος στους ανατολικούς λαούς και το Αλάσια θεωρήθηκε ως το επίθετο της νήσου που σημαίνει θαλασσοφίλητη (Άλος=θάλασσα – γιαλός).

Βασιλικοί Τάφοι

Ο πρώτος Βασιλικός τάφος βρίσκεται κοντά στα σπίτια της ανατολικής πλευράς του χωριού και ο δεύτερος τάφος βρίσκεται στα βόρειο-ανατολικά του χωριού προς Σαλαμίνα και κοντά στο Εξωκλήσι-φυλακή της Αγίας Αικατερίνης. Στον 2ο Βασιλικό τάφο ανευρέθηκε πολύ χρυσάφι και οι χωριανοί έδωσαν την ονομασία το “Βουνάρι του Χρυσοχού” την οποία έχουμε κρατήσει μέχρι σήμερα. Σε αυτό τον Βασιλικό Τάφο οι ανασκαφές συνεχίστηκαν μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960, όπου ανευρέθηκαν επίσης ένας Βασιλικός Τάφος και η άμαξα με τα άλογα του Βασιλέα. (Καταγραμμένης της μαρτυρίας του διευθυντή του τμήματος αρχαιοτήτων κ. Καραγιώργη).

Εκκλησία Παναγία Αφέντρικα και γιορτές

Η Εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στην Παναγία και βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Ανεβαίνοντας τα σκαλιά της εισόδου θα δείτε ότι την κοσμούν δεξιά και αριστερά τα γνωστά Λιονταράκια της Έγκωμης, αγάλματα τα οποία ανευρέθηκαν σε ανασκαφές κοντά στο χωριό. Η γιορτή προς τιμή της Παναγίας εορταζόταν στις 8 Σεπτεμβρίου και στις 21 Νοεμβρίου “Εισόδια της θεοτόκου”. Διοργανωνόταν επίσης εκδήλωση το Πάσχα με την ονομασία “Καλύφες” όπου διαρκούσε 2 ημέρες με την συμμετοχή όλων των χωριανών. Αναφέρω ακόμα ότι στο εξωκλήσι της Αγίας Αικατερίνης (ένα αρχαιολογικό σημείο λαξεμένο από επτά τεράστιες πέτρες που βρίσκεται κοντά στον 2ο Βασιλικό Τάφο), στις 25 Νοεμβρίου οι κάτοικοι του χωριού διοργάνωναν μικρή πανήγυρη προς τιμή της γιορτής της Αγίας.